Co łączy takie postaci jak Leonardo da Vinci, Agatha Christie czy Stanisław Ignacy Witkiewicz? Fakt, że wszyscy oni uczyli się w domu.
Ta alternatywna forma nauczania wciąż wzbudza kontrowersje w Polsce; niejednokrotnie rodzice decydujący się na edukację swoich dzieci w domu, muszą się liczyć z nieprzychylnymi komentarzami i swoistym wyobcowaniem. Zwolennicy i przeciwnicy homeschoolingu toczą spory o to, czy jest to właściwa metoda zgłębiania wiedzy. Przyjrzyjmy się temu tematowi z bliska.
Co łączy takie postaci jak Leonardo da Vinci, Agatha Christie czy Stanisław Ignacy Witkiewicz? Fakt, że wszyscy oni uczyli się w domu.
Ta alternatywna forma nauczania wciąż wzbudza kontrowersje w Polsce; niejednokrotnie rodzice decydujący się na edukację swoich dzieci w domu, muszą się liczyć z nieprzychylnymi komentarzami i swoistym wyobcowaniem. Zwolennicy i przeciwnicy homeschoolingu toczą spory o to, czy jest to właściwa metoda zgłębiania wiedzy. Przyjrzyjmy się temu tematowi z bliska.
W Polsce edukacja domowa jest określona ustawą z 1991 roku (ze zmianami uchwalonymi w 2009 roku), która określa ją jako „nauczanie dzieci oraz młodzieży przez ich rodziców lub guwernerów, odbywająca się w miejscu zamieszkania poza systemem Ministerstwa Edukacji Narodowej”. Można powiedzieć, że idea homeschoolingu była obecna niemalże od zawsze, bo do XVIII wieku albo uczono właśnie w domach (na guwernantów mogli sobie pozwolić nieliczni), albo nie nauczano w ogóle. Edukacja domowa najpopularniejsza jest w krajach anglosaskich – Stanach Zjednoczonych, Australii czy Wielkiej Brytanii i to właśnie Ameryka jest ojczyną homeschoolingu. W latach 70. XX wieku propagatorem idei edukacji w domu stał się John Holt, który sam wcześniej będąc nauczycielem, dostrzegł niedoskonałości w systemie amerykańskiej oświaty i zaproponował alternatywny model nauczania, czyli przejęcia roli nauczycieli przez rodziców. Holt napisał 10 książek poświęconych tej tematyce, w tym Teach Your Own: The John Holt Manual on Homeschooling, która została nazwana „biblią” tego ruchu we wczesnych latach jego rozwoju. Do dziś publikacje tego autora uznawane są za pozycje kanoniczne.
W Polsce na uruchomienie procesu edukacji domowej niezbędna jest zgoda dyrektora placówki, do której dziecko zostało uprzednio zapisane – koniecznie przed 31 maja. Niezbędne będzie dołączenie zaświadczenia z poradni psychologiczno-pedagogicznej, oświadczenia rodziców o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie kształcenia oraz zobowiązanie rodziców do przygotowywania swoich pociech do corocznych egzaminów klasyfikacyjnych przeprowadzanych w szkole, które są podstawą promocji do następnej klasy. Rodzice nie muszą być nauczycielami, aby uzyskać zgodę na nauczanie swoich pociech w domu, jednak wykształcenie pedagogiczne jest atutem, który zwiększa szansę na otrzymanie pozytywnej decyzji od dyrekcji placówki. Szacuje się, że obecnie 2,5 tysiąca dzieci i nastolatków korzysta z edukacji domowej. Profesor Marek Ratajczak, pionier tego ruchu w Polsce mówi, że rokrocznie przybywa około 300-400 uczniów uczących się w domowym zaciszu. Daje się zatem zauważyć wzrost zainteresowania homeschoolingiem, jednakże cały czas jest to niszowe zjawisko.
Głównym argumentem zwolenników homeschoolingu jest przede wszystkim rozczarowanie szkołą. Często przywoływana także jest schematyczność myślenia nauczycieli, szczególnie dotkliwa w przypadku uzdolnionych dzieci, które nie mogą rozwijać swoich zdolności i nudzą się na lekcjach. Rodzice uważają, że mogą swojemu dziecku przekazać wiedzę w lepszy, ciekawszy sposób, nie kategoryzując go według sztywno rozpisanych przedmiotów. Nierzadko również rodzice dzieci objętych homeschoolingiem noszą w sobie niezbyt przyjemne wspomnienia związane z własną edukacją i podejmują trud nauczania domowego właśnie po to, aby ich pociecha uniknęła podobnych doświadczeń.
Negatywne głosy dotyczące edukacji domowej podnoszą głównie brak kontaktu dziecka z rówieśnikami oraz niedostateczne kształtowanie się relacji społecznych, których nie da się nabyć z rodzicem w domu. Szkoła, oprócz uczenia pisania, czytania czy liczenia, ma również uczyć współfunkcjonowania z innymi ludźmi.
Ilu zwolenników homeschoolingu, tylu przeciwników. Jednak najważniejsze jest dobro dziecka i to ono powinno być dla nauczycieli, rodziców czy psychologów najważniejsze.
