Scholastic Assessment Test to egzamin dla uczniów szkół średnich, honorowany przez uczelnie w Stanach Zjednoczonych. W 2016 roku nastąpią w nim znaczące zmiany zarówno w zakresie sekcji, jak i samych pytań. Testy mają w większym stopniu wykorzystywać zdobytą wiedzę w programach edukacyjnych liceów, jednak formuła egzaminu będzie zupełnie nowa.
Na pytania dotyczące egzaminu SAT odpowiedział Maciej Dziedzic, dyrektor zarządzający The Swan School.
Co to jest egzamin SAT?
To matura amerykańska. Interdyscyplinarny egzamin składający się z trzech części: logicznego czytania (critical reading) badającego kompetencje logicznego myślenia i słownictwa amerykańskiego; pisania (writing) sprawdzającego umiejętność tworzenia esejów, stylistykę i gramatykę; matematyki (maths), czyli algebry, arytmetyki, analizy danych, prawdopodobieństwa i geometrii. Nie jest to jednak egzamin językowy, a często jest z nim mylony.
Jak obecnie wygląda punktacja egzaminu?
Za egzamin SAT można otrzymać łącznie 2400 punktów. Na początku każdy uczeń dostaje 600 punktów w kredycie, czyli po 200 na trzy poszczególne części. Są punkty ujemne, ale egzaminu nie da się nie zdać. Jeżeli wszystkie zadania zostaną wykonane nieprawidłowo, wówczas uczeń zeruje swój licznik.
Ile czasu trwa egzamin?
Cały egzamin SAT składa się z 10 sekcji, po trzy sekcje z każdej części i dodatkowo jedna eksperymentalna. Ta ostatnia sekcja nie jest oceniana, ale wygląda tak samo jak pozostałe. Uczeń podczas egzaminu nie wie, która to z nich. College Board, czyli organizacja zarządzająca egzaminem, dzięki temu testuje nową formułę pytań. 10 sekcji egzaminu pisze się praktycznie non-stop przez cztery i pół godziny. Egzamin zaczyna się o 8 rano, kończy się ok. 12:30. Większość sekcji trwa 25 minut, co drugą jest 5-minutowa przerwa. To jest bardzo wyczerpująca sesja. Dlatego właśnie dobre wyniki osiągają osoby, które nie tylko są przygotowane merytorycznie i strategicznie, ale mają też wypracowany system zarządzania czasem, są odporni na stres i dobrze radzą sobie ze zmęczeniem.
Jak dobrze przygotować się do egzaminu SAT?
Aby zdobyć wysoki wynik, formuła przygotowania musi być wielowątkowa. Przed egzaminem dobrze jest przysiąść do testów w domu i rozwiązywać je po kilka godzin dziennie. To daje dużo do wyniku, bo przygotowuje do egzaminu i jednocześnie uodparnia na stres. Jeden z moich uczniów, oprócz uczęszczania na zajęcia teoretyczno-merytoryczne, poświęcał na indywidualne przygotowanie 8-12 godzin tygodniowo i dzięki temu osiągnął wysoki wynik. Trzeba wypracować sobie swój własny model nauki, który się polubi i będzie najbardziej efektywny. SAT to egzamin rzemieślniczy, wynik należy sobie wyszlifować i nie ma tu żadnej drogi na skróty. Kiedy i gdzie można zdawać egzaminy SAT? Egzamin SAT można zdawać na całym świecie, ale w Stanach Zjednoczonych jest najwięcej sesji. W Polsce mamy ich sześć w roku: pierwsze weekendy maja, czerwca, października, listopada i grudnia oraz dodatkowa sesja na koniec stycznia. W Polsce są trzy miejsca, gdzie można zdawać egzaminy: American School of Warsaw, The International School of Kraków i w Gdańskich Szkołach Autonomicznych.
Co to są Subject Testy?
To druga część egzaminu SAT. Są to egzaminy przedmiotowe trwające 60 minut. Maksymalny wynik to 800 punktów za jeden przedmiot. Można je wybrać z różnorodnej palety, np. historia świata lub Stanów Zjednoczonych, matematyka, biologia, literatura, języki itd. Najlepsze uczelnie świata zazwyczaj wymagają, aby dostarczyć im dwa wyniki SAT Subject Testów. Uczniowie sami wybierają, które z napisanych przedmiotów chcą przedstawić w swojej aplikacji. Znacznie rzadziej uczelnie proszą o trzy SAT Subject Testy. Częściej można spotkać się z jednym wymaganym wynikiem. Warto jednak wcześniej zapoznać się z wymogami danej uczelni, ponieważ bywa, że to szkoły sugerują, które SAT Subject Testy należy im przesłać. SAT i SAT Subject Testów nie można zdawać w jednej sesji egzaminacyjnej, trzeba je podzielić. Zazwyczaj SAT poprawia się co najmniej raz, zdarza się, że uczniowie poprawiają go dwukrotnie, dlatego trzeba dobrze rozplanować daty egzaminów.
Ile kosztują egzaminy SAT?
SAT to koszt 75 dolarów dla uczniów spoza Stanów Zjednoczonych. SAT Subject Test kosztuje 50 dolarów, a każdy kolejny 15 dolarów. Czego dodatkowo wymagają amerykańskie uczelnie, aby wziąć udział w procesie aplikacyjnym? TOEFL, czyli amerykański egzamin językowy. Jest akceptowany także przez brytyjskie uniwersytety (typowe egzaminy dla uniwersytetów brytyjskich to również: IELTS, CPE, CAE firmowane przez Cambridge). Jeśli najpierw rozpocznie się przygotowania do SAT, egzamin językowy TOEFL nie powinien przysporzyć uczniowi żadnych trudności. Należy jednak dokładnie zapoznać się z formułą egzaminu.
Kiedy powinno zdawać się SAT?
Tak naprawdę, wtedy gdy uczeń czuje się na siłach. College Board zaleca, żeby uczniowie zdawali go w 2 i 3 klasie liceum. Uważam jednak, że polscy uczniowie są na tyle dobrze przygotowani kompetencyjnie przez system edukacyjny, że mogą próbować swoich sił już w pierwszej klasie. Amerykanie w swoich programach edukacyjnych trochę później wytwarzają te umiejętności. W Polsce ze względu na kuratoryjne programy, kompetencje matematyczne, logiczne wnioskowanie potrzebne do części sprawdzającej pisania, są gotowe już rok wcześniej. Czy egzaminy SAT przeprowadzane w innych krajach różnią się od siebie? Egzamin SAT jest standaryzowany, tzn. każdy na świecie pisze go w takiej samej formie i praktycznie o tym samym czasie, oczywiście z różnicą stref czasowych. Jest kilka wersji takich egzaminów, które rozdaje się na świecie. Uczniowie podpisują wówczas oświadczenie, że nie będą rozmawiać z nikim o tematach, które były poruszane na egzaminie.
Czy wyniki egzaminu mają określony termin ważności?
Wynik SAT jest ważny przez 5 lat.
Czy Amerykanom łatwiej jest zdać SAT? SAT nie faworyzuje Amerykanów czy Brytyjczyków. Stawia na testowanie takiego słownictwa, którego Amerykanie czy Brytyjczycy nie znają, nie korzystają z niego na co dzień. Celem tego egzaminu jest postawienie wszystkim tej samej poprzeczki i sprawiedliwego startu. Jest to egzamin rzemieślniczy. Gdy jest się ponadprzeciętnie inteligentnym to na samej logice, zdolności kojarzenia faktów i krytycznym myśleniu nie pójdzie się drogą na skróty i nie zdobędzie się wysokiego wyniku. Można nawet pokusić się o stwierdzenie, że uczniowie otrzymujący wysoki wynik z egzaminu, musieli go sobie wyuczyć. To znaczy, że mają oni wyćwiczone strategie egzaminacyjne do perfekcji i dodatkowo zbudowaną bazę teoretyczną, a to właśnie daje efekt w postaci wysokiego wyniku.
Jakie wyniki SAT są uznawane za bardzo dobre?
Według najlepszych uczelni na świecie wynik rzędu 2150-2200 punktów jest zadowalający. Wystarcza do przyjęcia. Niewiele jest przypadków, kiedy uczeń ma 1900 lub 2000 i dostaje się do najlepszej dziesiątki. Aby zdać egzamin powyżej 2200 punktów trzeba pracować nad nim rzemieślniczo przez kilka lat. Jednak w mojej ocenie jest to nieracjonalne aplikacyjnie, ponieważ wtedy uczniowie poświęcają swój czas tylko i wyłącznie egzaminowi, a zapominają o pozalekcyjnych działalnościach, które są równie istotne.
Czy taka liczba punktów to warunek konieczny, aby dostać się na najlepsze uczelnie świata?
Nie, jest jeszcze inna grupa aplikujących – sportowcy. Sportowcy zazwyczaj nie starają się dostać na uczelnię tzw. trybem merytorycznym. Od tej grupy osób nie wymaga się aż tak wysokich wyników SAT, bo w zamian szkoła otrzymuje bardzo dobrych zawodników, którzy potem godnie reprezentują uczelnię. Dlatego wystarczy, że zdobędą oni wynik na poziomie 1500-1600 punktów i dobre uczelnie przyjmą takie osoby.
Czy egzamin SAT można poprawiać?
Tak. SAT można poprawiać tyle razy, ile się chce. Co więcej, to uczeń wskazuje, które wyniki z poszczególnych sekcji chce wysłać uczelni lub nawet, które części z danej sesji chce przedstawić. Z tego względu uczniowie często obierają strategię przygotowania się lepiej do jednej z części, aby przy kolejnej próbie mieć więcej czasu na lepsze opanowanie pozostałych dwóch. Na końcu wybierają swoje najlepsze wyniki z poszczególnych sesji egzaminacyjnych, tzw. super score. Należy jednak wiedzieć, że niektóre uczelnie wymagają wyników egzaminów ze wszystkich podejść, dlatego należy to dobrze przemyśleć i rozplanować.
Jakie zmiany SAT wejdą w życie w 2016 roku?
Przede wszystkim zmieni się format egzaminu. Format pytań i sekcji. W nowej formule część sprawdzająca umiejętności logicznego czytania i pisania zostają połączone w jedną sekcję, która została nazwana Evidence-Based Reading and Writing. Z części critical reading wyrzucono zadania budzące najwięcej zastrzeżeń czyli część testującą słownictwo, którego prawie nikt nigdy nie używa, a do dobrego zdania egzaminu jest niezbędne. Została natomiast najlepsza jego część czyli czytanie połączone z pisaniem, gdzie został usunięty esej, choć można go napisać w formie opcjonalnej. Jeśli uczeń zdecyduje się na nią, jego egzamin zostanie wydłużony o 50 minut. W związku z tym temat eseju będzie bardziej rozbudowany i złożony niż dotychczas. Została także część, która testuje kompetencje gramatyki i stylistyki pisania. Część matematyczna pozostała bez zmian. W takiej formie egzamin SAT będzie oceniany nie na 2400 punktów, jak dotąd, a na 1600 punktów – po 800 punktów z każdych dwóch części i opcjonalnie testowany i oceniany esej. Uczelnie we właściwym czasie będą wskazywać, czy warunkiem koniecznym jest przesłanie podczas aplikacji wyniku eseju czy też nie.
Jakie tematy esejów pojawiały się do tej pory?
Czy nadmiar wiedzy szkodzi w życiu czy pomaga? Lepiej być w życiu egoistą czy altruistą? Czy rozwinięta pamięć u człowieka jest czymś co go dalej rozwija czy czymś co przeszkadza w dalszym rozwoju? Swoje rozważania należy ująć w 250-350 słowach, czyli zazwyczaj jest to półtorej strony A4. Trzeba pokazać, że uczeń potrafi przekonać do swoich racji, niezależnie od wybranej odpowiedzi. Komisja nie ocenia moralności tylko umiejętność argumentacji. Czy zmieni się coś jeszcze w systemie oceniania egzaminów? Oprócz mniejszej liczby punktów, nie będzie już punktów ujemnych, co za pewne zmniejszy dysonans uczniów i ich obawy.
Po wejściu w życie nowej formuły egzaminu skala ocen będzie różna – 2400 do 1600. Jak uczelnie zamierzają porównywać te wyniki?
Oczywiście będzie okres przejściowy, kiedy już uczniowie zaczną być testowani w nowej formule, a jeszcze będzie ważność wyników z egzaminu w przeszłej formule. Okres ten będzie trwał pięć lat, a uniwersytety będą posiłkować się tabelami konwersji, tzw. concordance table. Dzięki niej będzie można sprawiedliwie porównywać wyniki z jednej formuły do wyników drugiej. Tabela zostanie udostępniona w maju 2016 roku.
Czy forma raportów z wynikami egzaminu również się zmieni?
W obecnej wersji egzaminu każdy z uczniów po około trzech tygodniach otrzymuje uproszczony raport od College Board (szczegółowy można otrzymać na specjalne zamówienie). W raporcie są wypisane wszystkie sekcje i pytania oraz prezentacja dobrych i złych odpowiedzi, punkty, oceny lub przeliczenia wyniku, a także zeskanowany i oceniony esej. W nowej wersji raport ten będzie o wiele szerszy. Będą go także dostawać uniwersytety. Zamierzeniem College Board jest lepsze odzwierciedlenie umiejętności ucznia. Osoby odpowiedzialne za przebieg rekrutacji na uniwersytety będą w stanie lepiej poznać ucznia po raporcie SAT, niż do tej pory.
Jak się zmieni merytoryka egzaminu?
Aktualnie przyjęło się mówić, że SAT testuje kompetencje, które nie są wytwarzane przez programy szkolne, co w moim przekonaniu jest właściwą diagnozą. W Stanach Zjednoczonych panuje przekonanie, że wszyscy powinni mieć równe szanse, dlatego zdecydowano docenić także tych uczniów, którzy rygorystycznie uczą się w swoich szkołach. Dlatego właśnie formuła SAT się zmienia. College Board daje możliwość w postaci nowej formuły na zdobycie większej liczbie uczniów świetnego wyniku i dzięki temu dostanie się do dobrych uczelni. Od 2016 roku merytoryka egzaminów będzie bardziej zbliżona do tego, czego uczy się w szkołach.
Kiedy wejdzie w życie nowa wersja SAT?
W marcu 2016 roku w Stanach Zjednoczonych. Uczniowie zdający egzamin w Polsce, pierwsze egzaminy w nowej formule napiszą w maju 2016 roku. Nie będzie możliwości wyboru zdawania nowej lub starej wersji, wówczas wszyscy będą egzaminowani w nowym systemie.
Jeśli uczeń będzie aplikował na uczelnie pod koniec 2016 roku to, do której wersji egzaminu powinien się przygotowywać? Które wyniki będą łatwiejsze do zdobycia?
Tego jeszcze nie wiadomo, ponieważ nie opublikowano tabeli konwersji uniwersytetów. Jeśli miałbym doradzać to uważam, że lepiej zdać starą formułę, bo jest ona dopracowana. Instytucje przygotowujące do tego egzaminu wiedzą, jak do niego przygotowywać, bo wyrobiły sobie to doświadczenie przez lata. Teraz gdy w życie wejdzie nowa formuła, to jak wejście nowego modelu samochodu na rynek. Będzie obarczony wadami wieku dziecięcego, stąd nie wszyscy jeszcze będą dobrze wiedzieli jak go odczytywać, jak dobrze się do niego przygotować. Tego cały świat będzie się uczył na błędach i wypracuje właściwą strategię przygotowań po kilku latach. Dlatego właśnie uważam, że lepiej zdać starą formułę, aczkolwiek uczeń może podejść również do nowej i porównać samemu – choćby procentowe wyniki.
Co z Subject Testami?
Zostaną póki co w tej samej formule, nic się nie zmieni.
Ile czasu będzie trwała nowa formuła egzaminu?
Około trzy godziny i opcjonalnie dodatkowe 50 minut na esej. Aczkolwiek College Board zastrzega sobie, że podane czasy mogą jeszcze się w tym roku zmienić.
Co to jest PSAT?
Według College Board to najlepsze przygotowanie do właściwego SAT. Taki rozbieg do SAT, czyli jego o wiele łatwiejsza formuła. PSAT zazwyczaj przerabia się w 3 gimnazjum lub 1 liceum. W The Swan School PSAT będziemy prowadzić w 1 liceum. Nowa formuła PSAT zostanie opublikowana w październiku 2015 roku.
Podsumowując, co należy zrobić, aby dobrze przygotować się do amerykańskiej matury?
Przede wszystkim trzeba mieć dobrego nauczyciela, mentora lub lidera, który poprowadzi ucznia przez część merytoryczno-teoretyczną. Należy pamiętać, że to nie jest egzamin językowy i niekoniecznie native speaker będzie najlepszy w tym przypadku. SAT nie generuje kompetencji językowych. Przygotowuje pod określoną formułę egzaminacyjną. Dlatego musi to być osoba, która świetnie ją zna i dobrze opanowała strategię i drogę, dzięki której łatwo można przyswoić tę wiedzę, w jakiej formie i jak ją przećwiczyć, żeby dobrze napisać egzamin. Dodatkowo, ale nie mniej ważna, jest rzemieślnicza praca w domu, zazwyczaj drugie tyle co na kursie.
Maciej Dziedzic, Magdalena Piórkowska, The Swan School